مصالح ساختمانی : ملات های ساختمانی

ملات تازه ، ترکیبی خمیری شکل است که از ترکیب ماده ای پسباننده مانند خمیر سیمان با نوعی مانده پر کننده مثل سنگدانه های ریز و در صورت نیاز و با توجه به نوع کاربرد موادی افزودنی نیز به آن اضافه می شود . از این ملات ها برای چسباندن انواع قطعات بنایی به یکدیگر ، بستر سازی برای تقسیم بار ، اندود کاری ، نماسازی و بند کشی استفاده می شود .

دسته بندی انواع ملات

• ملات ها از نظر گیرش و سخت شدن به دو دسته هوایی و آبی تقسیم می شوند :

ملات هوایی : این ملات ها یا در هوا خشک می شوند و آب آزاد آنها تبخیر میشود مانند کاهگل و یا به شکل شیمیایی در مجاورت هوا می گیرند و خشک و سفت می شوند مانند ملات گچ . این ملات های برای گرفتن به هوا نیاز دارند .

ملات آبی : این ملات ها در آب یا هوا به شکل شیمیایی می گیرند و سفت می شوند . مانند ملات های سیمانی .

ملات ها از نظر مواد چسباننده به دسته های زیر تقسیم می شوند :

• ملات آهک ، خاک رس و سنگدانه : از از اختلاط آهک ، خاک رس ، ماسه و آب به دست می آید . از این ملات برای جلوگیری از نشت اب و پایدار کردن زمین استفاده می شود .
• ملات ساروج : از اختلاط آهک شکفته ، خاکستر چوب ، ماسه بادی و خاک رس تهیه می شود و در گذشته برای آب بندی اب انبار ها و حوض ها استفاده می شده .
• ملات ها و خمیر های گچی : از پاچیدن تدریجی گرد گچ ساختمانی در اب و به هم زدن آنها بدست می اید . مانده چسباننده این خمیر و ملات ها دوغاب گچ است . این نوع ملات ها زودگیر هستند و باید سریعا استفاده شوند . برای سفید کاری داخل ساختمان ، اتصالات قطعات گچی ، و گاها برای اندود های زودگیر مانند سقف های کاذب از ملات گچی استفاده می شود .
• ملات گچ و خاک : برا کند گیر کردن ملات گچی به آن خاک رس اضافه می کنند .نسبت خاک رس به گچ دو به یک است و این ملات بیشتر در طاق ضربی و تیغه چینی استفاده می گردد .
• ملات گچ و ماسه : حاصل اختلاط گچ و ماسه ریز دانه است . از ان می توان به جای ملات گچ و خاک برای زیر سازی اندود ها در مناطق ساحلی یا نواحی نزدیک رودخانه استفاده کرد .
• ملات گچ و آهک : افزودن دو قسمت آهک شکفته به یک قسمت گچ آن کندگیر کرده و برای مناطق مرطوب میتوان از ان برای اندود کاری استفاده نمود .
• ملات گچ و پرلیت : جاذب صوتی قوی و عایق حرارتی بسیار خوبی است . این ملات خطر گسترش آهک را کاهش می دهد و در هنگام اتش سوزی به سبب عایق بودن در کاهش نفوذ حرارت به اسکلت ساختمان موثر است .
• ملات ماسه سیمان : حاصل اختلاط ماسه و سیمان به نسبت های مختلف می باشد . از این ملات برای آجرچینی ، اب بندی کف و دیوار های اب انبار ، ابگیر ها ، پی ها ، دیوار ها ، بلوک های بزرگ بتن و آجر ، ساختمان های بتنی و بتن مسلح در زیر آب و زیرزمین و روی زمین استفاده می شود .
• ملات ماسه سیمان آهک یا باتارد : این ملات با نسبت های مختلف از سیمان پرتلند ، آهک و ماسه تهیه می شود و در برابر سرما و یخ زدگی عملکرد بهتری دارد .
• ملات های قیری : این ملات از مخلوط قیر مناسب و ماسه به نسبت های معینی تولید می شود و از ان در ساختن رویه پیاده رو ها ، پوشش محافظ لایه نم بندی بام ها ، پر کردن درز قطعات بتنی کف پارکینگ ها و پیاده روو ها استفاده می گردد .
• ملات های بنایی : این ملات ها مخلوطی از چسباننده های غیر آلی ، سنگدانه ها ، آب و برخی افزودنی ها می باشد . از این ملات برای کابرد های عمومی ای مانند بند کشی با زخامت بیش از سه میلیمتر که در ان فقط ماسه با وزن معمولی به کار می رود . و همچنین برای ساخت ملات با بستر نازک در بند کشی با زخامت بین یک تا سه میلیمتر استفاده می شود .
• ملات های آماده : این ملات ها در کارخانه پیمانه و به صورت ملات خشک تولید می شوند . در هنگام استفاده این ملات ها فقط باید به انها اب اضافه نمود .
• ملات بنایی سبک : ملاتی که چگالی سخت شده خشک آن حداقل 1300 کیلوگرم بر متر مربع باشد .
• ملات هابی صد اسید یا مقاوم در برابر اسید : این نوع ملات ها مقاومت زیادی در برابر محیط های اسیدی دارند .
• ملات های پوزولانی : این نوع ملات به دو نوع استفاده می شود :

الف – ملات ماسه سیمان پوزولان

ب – ملات ماسه آهک پوزولان

• ملات پوزولان – آهک : کاربرد این نوع ملات در منطقی است که مقاومت مصالح در برابر مواد مخرب شیمیایی به ویژه سولفات و سولفور مورد توجه قرار می گیرد اگر در تهیهه این ملات از گرد آجر به جای پوزولان استفاده شود ، به آن ملات سرخ می گویند . برای بر آوری این نوع ملات ها باید انها را به مدت 28 روز مرطوب نگه داشت .
• بسته بندی ، حمل و نگه داری : این نوع مواد چسباننده و سنگدانه ای را باید به گونه ای انبار کرد که هیچگونه هیچگونه الودگی با مواد خارجی راهی به درون انها نداشته باشند . هنگام تهیه ملات ها باید و یا حمل انها باید از اسیب در اثر یخ زدگی و باران و افتاب و انواع عوامل دیگر جوی حفظ و نگهداری نمود .