مدرسه باوهاوس (خانه معمار)

«ما در پی آنیم که جامعه تازه ای از هنرمندان پدید آوریم تا در میان آن ها دیگر تعصب حرفه ای که اکنون چون دیواری بلند هنرمندان و صنعتگران را از هم جدا می سازد، وجود نداشته باشد.»           والتر گروپیوس

در سال 1906 و در وایمار آلمان مدرسه ی هنر ها و صنایع دستی توسط هانری وان ده ولده تاسیس شد . وان ده ولده معتقد بود که هنر باید از آتلیه به کارگاه منتقل شود و باید عملگرا باشد .

در سال 1919 هانری وان ده ولده ریاست مدرسه را به والتر گروپیوس واگذار کرد و والتر گروپیوس شروع به ایجاد تغییراتی کلی و جزعی در آن کرد که یکی از این تغییرات نام مدرسه بود که به باوهاوس به معنی خانه معمار تغییر نام داد .

در سال های قبل از باوهاوس با ورود موج مدرنیسم صنعت هم پیشرفت بسیاری کرد . تولیدات انبوه صنعتی جای صنایع دستی را میگرفتند که امر با وجود اینکه سرعت پیشرفت صنعتی را تسریع می کرد از طرفی هم باعث تضعیف هنرمندان میشد .

از سوی دیگر فاصله ی هنر و عملکرد به شدت زیاد شده بود به گونه ای که هنر های زیبا قدرت عملگرایی خود را از دست داده بود و به تعبیری با پیشرفت های روز و جهان صنعتی مدرن همسو نبود.

هدف والتر گروپیوس تاسیس خانه ای برای هنرمندان ، معماران ، استاد و دانش آموزانی بود که بتوانند خصلت های یک هنرمند کامل و یک صنعت گر خبره باشند . در اصل باوهاوس جایی برای آشتی هنر و صنعت بود و هدف اصلی آن استفاده از قدرت صنعت برای پیشرفت هنر و در مقابل استفاده از زیبایی هنر برای پیشرفت محصولات انبوه صنعتی بود .

از این رو گروپیوس تفاوتی بین هنر های زیبا و فنون صنعت نمیدید و هنرمند را محیط بر هر دو میدانست .

در باوهاس به تمامی هنر ها و صنایع دستی پرداخته میشد ولی به معماری توجه خاصی میشد به بیانی باوهاوس مکانی برای وحدت هنر ها بود تا بتوانند رابطه ی خوبی با صنعت و عملکرد داشته باشند .

به دلیل توجه خاص باوهاوس به صنعت و تولیدات صنعتی ، تعداد قابل توجهی طراحی از این مدرسه برای تولید انبوه در صنعت معرفی شد . به عقیده ی اساتید و معماران این مدرسه ، عملکرد و کاربردبی بودن اشیا و ساختمان ها مهم ترین رکن این سازه ها بودند و هیچ نوع از تزیین و تجملات و اضافی جایی در طراحی های این مدرسه نداشت .

در مدرسه باهاوس تاریخ معمای وجود نداشت. در واقع انها قرار بود همه چیز را طبق اصول ابتدایی و مبنای اصلی معماری طراحی کنند . بدون آنکه از آثار گذشتگان الگو برداری کنند و توجهی داشته باشند و عدم تقلید از گذشته و نو آوری و دوری از سبک های کلاسیک از قوانین و تفکرات باوهاوس بود .

عمارت سامر فیلد، خانه اوئرباخ در یانا وخانه اوته در شهر برلین از جمله آثاری هستند که در طول فعالیت مدرسه باهاوس ساخته سده اند.

این ساختمان ها توسط اساتید و مدیران مدرسه طراحی و ساخته شدند. پس از برنده شدن مدرسه باهاوس در مسابقات بین المللی پروژه های دیگری همچون برج تریبیون در شیکاگو را نیز به مدرسه باهاوس واگذار کردند.

در این مدرسه فنون و هنر های عملی ای مانند هنرهای تجسمی ، سنگ کاری ، نجاری ، مبل سازی ، فلز کاری ، سنگ تراشی ، گچ کاری ، سرامیک ، مجسمه سازی و گرافیک تدریس میشد و تمام این فنون لازم بود تا دانش آموز بتواند طراحی معماری را آغاز کند و همچنین دروس نظری نیز در باوهاوس تدریس میشد ولی باز هم تمرکز بر عملکرد گرایی این دروس بود مانند عقد قرارداد ، حسابداری و … و به تعبیری دروس نظری تدریس شده ام کاملا در اختیار هنر بودند .

در سیستم آموزشی آلمان و مدرسه ی باوهاوس امتحان و نمره ای وجود نداشت و دانش آموزان میتوانستند کاملا بر روی کا ر خود تمرکز کنند . پس از شروع جنگ جهانی اول و به دلیل بسته شدن مدرسه والتر گروپیوس ناچار به تغییر مکان مدرسه شد و آن را به شهر دسایو آلمان منتقل کرد و در آنجا ساختمان باوهاوس را که از شاهکار های معماری مدرن بود به کمک معماران و اساتید مدرسه طراحی کرد و با کمک تیمی معماری به رهبری هانس مایر این ساختمان را ساخت و برای طراحی داخل آن از دانش آموزان مدرسه کمک گرفت که در آن اتاق ها ، کلاس ها و فضا ها به شکلی جدید و عملکرگرایانه تر از گذشته بودند . گروپیوس جمله ی فرم تابه عملکرد را که شعار باوهاوس بود در سردر مدرسه نصب کرد .

پس از آن و در سال 1928 والتر گروپیوس مدیریت مدرسه را به هانس مایر شهرساز و معمار سوسیالیست سپرد و مایر گروه های معماری را در باوهاوس منسجم تر کرد ولی به دلیل مشکلات سیاسی چهار سال بعد جای خود را به لودویگ میس فن در روهه سپرد .

پس از شروع جنگ جهانی اول ، مدرسه باوهاوس توسط نازی ها بار ها و به دلایل مختلف بسته شد . بسیاری از اساتید و معماران باوهاوس به کشور های بی طرف رفتند و عده ی زیادی از آنان به آمریکا رفتند .
میس فن در روهه تصمیم به جا به جایی مدرسه گرفت وآن را به برلین برد ولی پس از چند ماه دوباره مدرسه تعطیل شد و در آخر به شیکاگو آمریکا منتقل شد .

و در آخر اساتید زیادی مانند یوهان ایتن ، واسیلی کاندنینسکی ، موهولی ناگی و اسکار شلمر در باوهاوس تدریس کردند و امروزه باوهاوس نه تنها فقط یک مدرسه هنر و معماری مدرن بلکه به عنوان نوعی مکتب نیز شناخته میشود مکتبی که هنر و صنعت را چنان به هم نزدیک می کند که گویی تفاوتی ندارند و از تزیینات و گذشته گرایی می پرهیزد تا عملکرد گرایی را به حد والای خود برساند.